De VPE vindt de gezonde ontwikkeling van profetie in de gemeente belangrijk. Hieronder beschrijven we het belang van profetie in de gemeente en plaatsen daar wat kaders bij om de groei van deze gave en bediening te ontwikkelen.
1. We vinden profetie belangrijk!
Wij geloven dat profetie een gave is die God heel belangrijk vindt. Het is aangekondigd als een van de kenmerken van de uitstorting van de Heilige Geest in Handelingen 2:17-18. Het is een gave die we niet alleen ruimte willen geven, maar waar we ons zelfs naar mogen uitstrekken (1 Kor 14:1). "Jaagt de liefde na en streeft naar de gaven des Geestes, doch vooral naar het profeteren."
2. Wie mogen profeteren?
We geloven dat in principe alle gelovigen kunnen en mogen profeteren. God heeft de mensen geschapen om Zijn stem te horen. In die zin is het een heel natuurlijk vermogen. Maar dit is door de zondeval tot een latent en verstoord vermogen geworden. Door geloof, door onze relatie met Jezus, en door het innerlijke werk van de Heilige Geest wordt dit latente vermogen weer tot leven gewekt en gemaakt tot wat de Bijbel noemt een gave van de heilige Geest.
3. Ben je dan een profeet?
Hoewel we geloven dat alle gelovigen kunnen profeteren, geloven we ook dat slechts enkelen zich profeet mogen noemen - op de wijze zoals bijvoorbeeld Efeziërs 4:11 daarover spreekt – en dat alleen wanneer zij door de gemeenteleiding als zodanig zijn herkend en openlijk erkend en bevestigd. Een profeet of de gelovige die door gemeente erkend wordt als iemand met een 'profetische geest', stelt zich immer dienend, nederig en corrigeerbaar op, erkent en onderwerpt zich aan het lokale kerkelijk gezag.
4. Hoe ontvang je de gave van profetie?
De gave van profetie - evenals alle andere gaven van de Geest - veronderstelt dat de gelovige is vervuld met de Heilige Geest. In onze gemeente geloven we dat iedere gelovige na bekering en doop ook de doop met de Heilige Geest mag ontvangen. Gods Geest kan in principe werkzaam in ieder mens - zelfs mensen die niet geloven - maar de gaven van de Geest functioneren normaal gesproken in de levens van hen die gedoopt zijn in de Heilige Geest. We lezen hierover in het boek Handelingen. Soms is het praktijk om met gelovigen onder handoplegging te bidden voor deze vervulling. Maar deze vervulling kan ook gebeuren zonder deze handoplegging - meestal als antwoord op het gebed en verlangen van de ontvanger.
5. Hoe ontvang je een profetie?
Profetie kan tot ons komen door middel van een droom, een visioen, een beeld, een lied, een emotie, etc. Het kan ook een hoorbare stem zijn, maar dat is in de praktijk zeer zeldzaam.
Doorgaans is het een innerlijke indruk, waarbij Gods Geest met onze geest communiceert. Profetie is wel heel vaak beeldend en dus iets dat we in de eerste plaats 'zien'. Maar Gods Geest geeft ons daarbij ook een zodanige indruk dat we dit door middel van woorden tot uiting kunnen brengen.
De Bijbel moedigt ons aan om ons uit te strekken naar deze gave. Dat kun je allereerst doen door er God om te vragen! God geeft de Heilige Geest en Zijn gaven aan wie Hem daarom vragen. Je kunt gemeenteleiders vragen om voor je te bidden. Profetie is een gave waarin je kunt groeien.
Luister actief naar God en durf te verwachten dat Hij tot jou spreekt. Begin klein - niet meteen in een grote samenkomst - maar in gebedsbijeenkomsten of in kleine groepen. Wees open voor aanwijzingen, onderwijs, correcties en bijsturing als het gaat om de gave van profetie.
6. Profetie is in Gods Woord nooit alleen toekomstvoorspelling.
Profetie is Gods verkondigende woord met toekomstperspectief. Dit betekent dat God iets bekend maakt over wat Zijn plan en voornemen is, en wat zijn perspectief en belofte is voor iemand of meerdere mensen tezamen. De uitkomst van het toekomstige in profetie blijft echter altijd afhankelijk van de respons van mensen en de weg die zij in geloof en gehoorzaamheid gaan - mede op basis van het profetische spreken van God.
Hoewel profetie altijd in de kern een verkondigend woord is, is het belangrijk dat het profetische spreken kort en bondig is - en dat het niet overgaat in prediking of onderwijzing. Die rol is er doorgaans voor anderen in een samenkomst.
7. Profetie geeft duidelijkheid
Wij geloven dat God duidelijk spreekt - dat de ontvanger niet hoeft te raden naar de betekenis – dat profetie niet vaag en algemeen mag zijn - zeker niet insinuerend, dreigend of beangstigend. Gods spreken is helder en duidelijk en de ontvanger weet daarna heel goed wat de bedoeling ervan is. Iemand met een profetische indruk moet dan ook bij voorkeur wachten met spreken, totdat hij of zij weet wat God wil zeggen of duidelijk maken.
8. Hoe zorgen we er voor dat profetie goed functioneert?
Velen van ons kennen verhalen van uitwassen in gebruik van profetie: wildvreemden die sturende boodschappen hebben, verkeerd begrepen beelden, manipulatie of profetie die schuldgevoel en oordeel tot gevolg hebben.
Er zijn een paar principes die hierbij kunnen helpen:
Profetie is ondergeschikt aan het Woord van God.
De gave van profetie moet altijd ondergeschikt zijn aan het geschreven Woord van God - in het geloof en met de belijdenis dat God de Bijbel door inspiratie van Zijn Geest aan ons heeft gegeven als betrouwbare en gezaghebbende basis voor al het verdere profetische spreken door de werking van diezelfde Heilige Geest.
Profetie is ondergeschikt aan de liefde van God.
De gave van profetie moet altijd ondergeschikt zijn aan de liefde van God (1 Kor 14:1) die als gevolg van onze relatie met Jezus tezamen met de Heilige Geest in ons hart is uitgestort (Rom 5:5). Daarom is de allereerste toets voor profetie dat het bemoedigend, troostend en opbouwend moet zijn (1 Kor 14:3).
Dus: Profetische uitingen mogen nooit intimiderend of manipulerend zijn. Dat betekent dat profetie nooit de vrijheid van de ander mag verminderen of beperken. Profetie mag nooit dwingend zijn of worden gebracht op een manier die de ontvanger als verplichtend ervaart.
Profetische uitingen mogen nooit de ander beschamen, vernederen of pijn doen. Profetische woorden zijn in principe niet kritisch of veroordelend, maar juist opbouwend en bemoedigend.
Profetie is nooit slechts het brengen van waarheid. Kenmerkend voor profetische mensen is dat zij houden van de waarheid en de confrontatie niet schuwen. Maar het doel van alles wat God doet is tot opbouw, tot zegen, tot herstel - en niet om enkel maar de waarheid te zeggen en zeker niet om veroordelend te spreken.
De gaven van de Geest zijn ondergeschikt aan de vrucht van de Geest.
De vrucht van de Geest (Galaten 5) is belangrijker dan de gaven van de Geest, omdat deze vrucht te maken heeft met karakter en volwassenheid en over een langere periode is gegroeid. De gaven van de Geest worden vrijelijk aan iedere gelovigen gegeven - ook aan jonge en nog ongevormde gelovigen. We willen dat de gaven van de Geest functioneren in goede balans met de vrucht van de Geest.
De geestesgaven kunnen bij onvolwassen gelovigen leiden tot trots, competitie, demonstratief gedrag, etc. Anderzijds willen we het functioneren in de gaven van de Geest nooit ontmoedigen bij jong-gelovigen, maar hen bij de hand nemen om dit te doen in goede balans met de vrucht van de Geest.
Profetie is altijd tot eer van God
Het wonder van de gave van profetie betekent dat God gelovigen durft te vertrouwen en hen inschakelt in het proces van openbaring. God wil spreken tot ons en door ons. Dit betekent echter ook dat profetie altijd tot Gods eer is - dat het Jezus centraal zet - dat het dienstbaar is aan Gods doel van vergeving, verlossing, vernieuwing, bevrijding en herstel - en dat ons profeteren altijd dienstbaar moet zijn aan de soevereiniteit van God.
Profetie moet worden getoetst
We geloven dat profetie altijd moet worden getoetst. De reden hiervoor is ten eerste het onvolkomene van ons profeteren (1 Kor 13:8-10). Dit betekent dat ons profetische spreken soms ten dele waar is, of zelfs dat zij die profeteren zich helemaal vergissen. Het kan ook zijn dat de profetische indruk vermengd is met onze eigen mening of onze eigen gevoelens. Dat laatste kan uit liefde zijn en met de beste bedoelingen, maar is daarmee toch niet het profeteren dat God bedoelt.
Deze toetsing betekent:
- allereerst dat persoonlijke profetie moet worden getoetst door de ontvanger(s) zelf. De ontvanger bepaalt in zijn of haar relatie met God uiteindelijk wat het is dat God wil zeggen en wat daarmee moet worden gedaan.
- dat de betekenis en het belang van het profetische woord zorgvuldig moet worden beoordeeld en dat hier serieus mee wordt omgegaan. Zo voorkomen we dat het ware spreken van God veronachtzaamd wordt en dat er niet wordt gehandeld naar dat God heeft gesproken.
- dat algemene profetie in de gemeente moet worden getoetst en bevestigd. Dit kan gebeuren door het Woord van God, door andere aanvullende profetie en door het leiderschap van de gemeente.
- dat zij die profeteren worden aangemoedigd actief toetsing te zoeken en altijd ruimte te geven aan de ontvanger(s) om vrij te kunnen reageren op de profetische indruk: ervaart de ontvanger dat dit van God is, dat dit klopt met de praktijk, dat het aansluit bij wat God al eerder heeft gesproken of in de harten aan het bewerken is, etc.
Profetie is onderdeel van het werk van de Heilige Geest in en door de gemeente.
Het is onderdeel van het gehele werk van gemeente - van de gelovigen samen.
Het is verstandig om een profetisch woord in aanwezigheid van tenminste één andere gelovige uitspreken. Dit voorkomt dat indringende profetische woorden later moeilijk te toetsen zijn, omdat het enkel in de privésfeer is uitgesproken.
Soms zijn er corrigerende, vermanende of sturende profetieën. Deze mogen in onze gemeente alleen in samenkomsten worden uitgesproken nadat dit binnen het leiderschap is besproken en getoetst. Het heeft in dat geval bovendien de voorkeur dat dit profetische woord door het leiderschap zelf wordt uitgesproken, waarbij de toetsing en de uitkomst daarvan tezamen met de profetie worden gecommuniceerd. We willen hier heel zorgvuldig en voorzichtig mee omgaan - juist omdat we weten dat ons profeteren onvolkomen is en dat juist op dit vlak door profetische woorden veel schade kan worden aangericht.
Profetie mag in de gemeente nooit leiden tot verdeeldheid en conflict - en het mag geen middel zijn om verzet te plegen tegen het leiderschap van de gemeente. Wanneer een profetische indruk kritisch is over wat gaande is in de gemeente of over het leiderschap van de gemeente, is de aangewezen weg dat deze profetische indruk in alle eerlijkheid en openheid bij de gemeenteleiding wordt neergelegd. Zij moeten dit toetsen en van hen wordt verwacht dat zij met deze profetische indruk in gebed naar God gaan - ook wanneer dit kritisch of confronterend is.
9. Hoe functioneert profetie in de praktijk?
Profetie is een gave die bij uitstek past in een teamsetting. De Heilige Geest voelt zich thuis in de gemeenschap van de gelovigen en bij 'het priesterschap van alle heiligen'.
Profetie hoort bij het lichaam van Christus, waarbij Gods Geest juist werkzaam is in de gezamenlijkheid van de gelovigen.
Die gezamenlijkheid van het profeteren betekent ook dat zij die profeteren gevoelig zijn voor de ander, naar de ander kunnen luisteren, de ander niet tegenspreken, niet uit zijn op eigen eer, dat zij hun eigen beperktheid beseffen en weten dat zij de ander nodig hebben, dat zij de huisregels en afspraken van de gemeente kennen en respecteren, etc.
In kleinere bijeenkomsten voor gebed en aanbidding kan het zo zijn dat profetische indrukken worden gedeeld die eerst nog wat onduidelijk zijn. Er is dan een proces van elkaar profetisch aanvullen - met als doel samen te ontdekken wat God wil zeggen of duidelijk maken. In meer publieke bijeenkomsten zullen wij hier voorzichtiger mee zijn en heeft het onze voorkeur dat ieder profetisch woord zelf een duidelijke boodschap heeft.
Er is ruimte voor profetische indrukken in één-op-één gebedssituaties, maar het de voorkeur profetische indrukken voor individuen uit te spreken in het bijzijn van andere bidders. Dat geeft veiligheid waarbij verkeerd of onvolkomen profeteren minder kans krijgt. En het geeft ruimte voor profetische indrukken van meerdere bidders die elkaar aanvullen en bevestigen.
In die gezamenlijkheid is het advies dat degene die profeteert niet zelf interpreteert, maar dat hij of zij dit laat gebeuren in het gezamenlijke van de gelovigen onder leiding van de Heilige Geest.
Het is belangrijk om te beseffen dat profetie soms meerdere diepten en dimensies in zich draagt. Soms is het voor de actuele situatie, maar soms is het voor een latere tijd, of beide tegelijk. Vaak heeft het een letterlijke betekenis, maar soms ook een meer symbolische, of ook beide tegelijk. Soms wordt slechts een deel van deze meervoudige betekenis duidelijk op dat moment en maakt Gods Geest later meer duidelijk.
Het is altijd goed om profetische woorden en indrukken op te schrijven, te laten opschrijven, of als audio op te nemen. Dat geeft gelegenheid om het te toetsen, om er rustig over na te denken en voor te bidden, en om ook op een latere tijd meer openbaring hierover te ontvangen met betrekking tot Gods bedoeling.
Profetie is een genadegave en in de gemeente mag het profetische woord daarom nooit staan in relatie tot een vergoeding, een betaling of een daar tegenover staande gift.
God geeft zijn gaven vrij en wil dat wij dit vrij en zonder kosten doorgeven tot zegen van de ander.